Industral Engineering

مهندسی صنایع
مهندسی صنايع یکی از شاخه‌های مهندسی می‌باشد که با طراحی ، پياده سازی و بهبود سيستمهای يکپارچه ای از انسان (human) ، سرمایه، مواد (material)، اطلاعات (information)، تجهيزات (instrument) و انرژی (energy)مرتبط می‌باشد . اين رشته بر پايه دانش تخصصی در علوم رياضی ، طبيعی ، اجتماعی و نيز قوانين و روشهای تجزيه و تحليل مهندسی و طراحی بنا شده است به‌منظور تعیین پیش بینی و ارزیابی نتايج حاصل از سيستم‌های يکپارچه بپردازد .[۱]

در سیستم‌های تولید ناب و بدون خطا (Lean Manufacturing)٬ مهندسی صنایع در جهت حذف و کاهش منابع تلف شده از قبیل زمان٬ پول، ماده و انرژی نقش کلیدی دارد.

هم‌چنین علم مهندسی صنایع راجع به مدیریت عملیات، مهندسی سیستم‌ها، مهندسی تولید و مهندسی ساخت یا مهندسی سیستم‌های ساخت آگاهی می‌دهد؛ وجه تمایز مهندسی صنایع به شرکت داشتن نقطه نظرات دانش آموختگان آن در کارشان باز می‌گردد. این رشته عموماً به‌عنوان مهندسی مدیریت یا مدیریت مهندسی، یا حتی مهندسی سیستم‌های سالم مطرح است. (در یک جمله هزینه و زمان کمتر برای بازده و راندمان بالاتر)

دورهٔ مهندسی صنایع از اواخر قرن نوزدهم میلادی در بسیاری از دانشگاه‌های دنیا ارائه می‌شود. اولین مرکز مهندسی صنایع در سال ۱۹۰۸ میلادی در دانشگاه پنسیلوانیا در کشور آمریکا ایجاد شد. اولین دکترای مهندسی صنایع در سال ۱۹۳۰ توسط دانشگاه کورنل (Cornell University) اعطا گردید. پدر علم مهندسی صنایع فردریک تیلور است.

تعریف وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری ایران از مهندسی صنایع به صورت زیر می‌باشد:

با پیشرفت سریع علم، تکنولوژی و پیچیدگی‌های روز افزون آن، بالطبع سیستم‌های تولیدی و خدماتی نیز گسترش یافته‌است. ادارهٔ صحیح و مناسب و سامانمند این گونه واحدها نیازمند استفاده از تکنیک‌های علمی و پیشرفته است. مباحث تولید و خدمات چنان گسترش یافته است که رشته‌های مهندسی سنتی از قبیل شیمی، راه و ساختمان، مکانیک و غیره پاسخگوی همه مسائل نیست. برای جبران چنین کمبودهایی در قرن حاضر به ویژه طی چند دههٔ اخیر از پیوند رشته‌های گوناگون علوم مدیریت، اقتصاد و روش‌های مهندسی، رشتهٔ جدیدی به نام مهندسی صنایع به‌وجود آمده‌است.

توسعه روزافزون جامعه صنعتی و اجبار انکار ناپذیر برای حرکت همگام با فناوری و اقتصاد جهانی، نیازمندی‌های جدیدی را پیش روی دانشگاه‌ها و واحدهای صنعتی ایران قرار داده‌است. برای گذر از این مرحله مهم و حساس گروهی از اساتید دانشگاه علم و صنعت هیئت موسس انجمن مهندسی صنایع ایران را در سال ۱۳۷۷ تشکیل دادند. در تیر ۱۳۷۸، انجمن مهندسی صنایع ایران که طبق اساسنامه آن، موسسه‌ای است علمی، پژوهشی، آموزشی و غیر انتفاعی، در سال ۱۳۷۸ از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مجوز دریافت نمود. مهندسی صنایع رشته‌ای است که با طراحی، بهبود، و پیاده سازی سیستمای یکپارچه از افراد، مواد ،اطلاعات ،تجهیزات و انرژی مرتبط می‌باشد. این رشته بر پایه دانش تخصصی و تبحر در رشته ریاضی و طبیعی، اجتماعی و طراحی بنا شده است تا به کمک این علوم و قوانین به تعیین، پیش بینی و ارزیابی نتایج حاصل از سیستمهای یکپارچه بپردازد.

این رشته در دانشگاه‌های ایران دارای گرایش‌های زیر در دوره کارشناسی است:

برنامه‌ریزی و تحلیل سیستم‌ها
تولید صنعتی
تکنولوژی صنعتی
ایمنی صنعتی
در دورهٔ کارشناسی ارشد گرایش مهندسی صنایع-صنایع و گرایش سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی و مدیریت بهره‌وری وجوددارد.

در گرایش مهندسی صنایع-صنایع که به نوعی می توان گفت برترین گرایش این رشته در دوره کارشناسی ارشد است، شاخه‌های مهندسی صنایع،مهندسی مالی، مهندسی فناوری اطلاعات، مهندسی لجستیک و مدیریت زنجیره تامین وجود دارد.

* * *درس‌های اصلی مهندسي صنایع در دوره کارشناسی:

استاتیک و مقاومت مصالح
روش‌های تولید ۱و۲
طراحی و ایجاد واحدهای صنعتی
آزمایشگاه اندازه‌گیری دقیق
تحقیق در عملیات ۱
تئوری احتمال و کاربردهای آن
آمار مهندسی
ارزیابی کار و زمان و زمان سنجی
برنامه‌ریزی و کنترل موجودی ۱و۲
برنامه‌ریزی تولید
برنامه‌ریزی و کنترل پروژه
اقتصاد خرد
اقتصاد کلان
اقتصاد مهندسی
اقتصادسنجی و برنامه ريزي اقتصادي
اصول شبیه‌سازی
کنترل کیفیت
كنترل كيفيت آماري
طرح سیستم‌های اطلاعاتی و كنترل مديريت
مدیریت کیفیت
تحليل سیستم‌ها
مدیریت استراتژیک
مدیریت طرح‌های توسعه
مدیریت تکنولوژی
طراحی قالب و جیگ و فیکسچر
برنامه ریزی CNC
برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات
برنامه ریزی حمل و نقل
تكنولوژي (علم) مواد‍‍
اصول حسابداري و هزينه يابي
نقشه كشي صنعتي1و2
مباني مهندسي برق
آزمايشگاه مباني مهندسي برق
زبان تخصصي
كاربرد كامپيوتر در مهندسي صنايع
مديريت مالي
تحليل و طراحي سيستم هاي ايمني
ايمني و بهداشت صنعتي
پيش بيني و آناليز سري هاي زماني
سيستم هاي كنترل
اصول مديريت و تئوري سازمان
كارگاه تراشكاري-فرزكاري-جوشكاري-ريختگري
درس‌های مشترک دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد:

تحقیق در عملیات ۲
برنامه‌ریزی وکنترل تولید۲
روشهای تولید پیشرفته
رگرسیون
تئوری صف
درس‌های دورهٔ کارشناسی ارشد( این درس‌ها و درس‌های مشترک در دانشگاه‌های مختلف در سطح ایران به صورت‌های گوناگونی ممکن است ارائه شوند.):

مجموعه‌های فازی
طراحی آزمایشها
تحلیل تصمیم گیری
پایایی
مدیریت پروژه
طراحی برای ساخت
برنامه‌ریزی زنجیره عرضه
برنامه‌ریزی پویا
برنامه‌ریزی حطی پیشرفته
برنامه‌ریزی عدد صحیح
الگوریتم‌های فرا-ابتکاری
برنامه‌ریزی غیرخطی
سیستم‌های صف
سمینار کارشناسی ارشد
پروژه کارشناسی ارشد
اقتصاد مهندسی پیشرفته
آمار مهندسی پیشرفته
طراحی سیستم‌های صنعتی
بهینه‌سازی ترکیبی
مباحث منتخب
کامپیوتر و مدیریت داده‌ها
تئوری فازی
مهندسی کیفیت
درس‌های دوره دکتری: ( این دانشجویان می‌توانند از درسهای دورهٔ کارشناسی ارشد و مشترک نیز واحد بگیرند.)

امتحان جامع دکترا
تز دکترا
دستیار آموزشی

منابع:
↑ http://www.iie.ir/index.php?option=com_content&task=section&id=4&Itemid=38